«Менің құқығым: көмек қажет болғанда қайда хабарласамын?» ТРЕНИНГ

Мұғалім: педагог-психолог: К.С. Маткенова

Уақыты:22.012025

Тренинг мақсаты:балалардың құқықтық сауаттылығын дамыту және қиын өмірлік жағдайларда әрекет ету дағдыларын қалыптастыру

Міндеттері:

Білім беру:

• оқушыларды олардың құқықтарын қорғауға қатысты халықаралық құжаттармен таныстыру.
• Тренингкеқатысушылардың назарын "міндеттер" және "құқықтар"ұғымдарына аудару.

Дамыту:

• аналитикалық және сыни ойлауды дамыту.

Тәрбиелік:

• өз құқықтарын қорғау процесіне ойластырылған және жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.
• басқа азаматтардың құқықтарын құрметтеуге тәрбиелеу.

Әдістері : ауызша, көрнекі, практикалық

Ресурстық қамтамасыз ету:

Проектор,карточка, доп, "Бала құқықтары туралы конвенция" презентациясы.

ТРЕНИНГ БАРЫСЫ:

1. Кіріспе. Тренердің сәлемдесуі.

Мұғалімтренингкеқатысушылардықарсыалады.

Біздің тренингтің ережелері:

• Біздің жаттығуды өткізген кезде ережелерді белгілейік:
• Жалпы ережелерді белгілеу.
• Бір-бірін құрметтеу.
• Белсенді қатысуға келісім.
• Басқалардың айтқанын олардың сөзін бөлмей тыңдаңыз.
• Басқаларды ренжітпеңіз немесе кемсітпеңіз.

2. «Танысу шеңбері» жаттығуы(5 мин).

Қатысушылар шеңберге орналасады. Оқушыларға доп беріледі. Допты ұстаған қатысушы өзінің жақсы қасиетін және келесі адамға оның жақсы қасиетін айта отырып, лактырады. Келесі адам допты қағып алады. Жаттығу солай жалғаса береді.

3. «Менің базалық құқығым» интерактивті әңгімесі

• Балалар, сіздің өз атыңызға құқығыңыз бар ма? Сіз қалай ойлайсыз?
• Сіздің атыңыз басқаша емес, дәл осылай екенін дәлелдей аласыз ба?
• Туу туралы куәлік-бұл сіздің алғашқы құжатыңыз. Онда тағы не жазылған, кім біледі?
• Куәлікте сіз Қазақстан республикасының азаматы екеніңіз жазылған. Бұл біздің мемлекет Сіздің құқықтарыңызды қорғайды дегенді білдіреді.

4. «Сенің құқығың туралы конвенция» топтық жұмысы.

Оқушылар 4 топқа бөлінеді. Оқушыларды топқа бөлу

http://castlots.org/razdelit-na-gruppy/ осы сайт арқылы жүргізіледі.

1-топ. «Бала құқығы туралы конвенция» туралы ақпарттарды қалыптастырады. Постер дайындайды.

2-топ. «Бала құқығы туралы заңды» қабылданған жылы, неше тармақтан, қандай тармақтардан және нормативтік құжаттың маңыздылығы туралы постер жасайды.

3-топ. «Бала құқығы туралы» Заңның негізгі және маңызды тармақтарына тоқталады. Сыныптастарына таныстырады.

Ескерту, нормативтік құжаттар мына QRкодтарда орналастырылған.

5. «Менің құқығымды әлем қорғайды» жаттығуы.

Оқушыларға балалардың құқығын әлемдік деңгейде қорғайтын құжат «Бала құқығы туралы» конвенция туралы ақпарат өткен жаттығуда берілді.

Балалар, барлық әлем балаларының қандай құқықтары бар, талқылап көрейікші?

• Өмір сүру құқығы
• Туған кезде ат қою құқығы
• Медициналық көмек алу құқығы
• Білім алу құқығы
• Демалыс құқығы
• Ана тілінде сөйлеу, өздінін ұстану, өз мәдениетінің ,салт-дәстүрлерін сақтау құқығы
• Өз пікірін еркін білдіру құқығы
• Жеткілікті тамақтану жәнежеткілікті су алу құқығы
• Еркін орын ауыстыру құқығы
• Ата-аналардың қамқорлығы мен тәрбиесіне құқығы

Бірақ құқықтардан басқа сізде де міндеттер бар. Басқа адамдардың  -әр адамның міндеті. Ата-аналар алдындағы, достар алдындағы, жалпы қоғам алдындағы міндеттер. Мұғалімдер мен мектептің алдында. Соңғысы "Мектеп жарғысы"сияқты құжатта жазылған.

Оқушылар қазір сіздермен бірге оқушылардың мектеп алдындағы міндеттерін қалыптастырғым келеді. Ол үшін әр топ алдарыңызда берілген плакатта мектеп суретін салып, сол мектептің ішіне оқушының мектеп алдындағы міндеттерін жазу керек.

Әр топтан бір оқушы мектеп оқушысының міндеттерін оқып шығады.

Сұрақ:

Оқушылар, сіздер осы міндеттерді орындап жүрсіздер ме?

6. «Жалған ақпартты тап» жаттығуы.

Әр топқа белгілі бір балалардың құқығы жазылған карточкалар беріледі. Топ мәлімдемелерді оқып, жалған мәліметтерді табуы керек. Әрі қарай, әр топ сынып алдында өз таңдауын дәлелдейді.

1-карточка:

• "Мектепте оқушылардың өзін-өзі басқаруы болуы керек" (шындық)
• "Мен сабақта мұғалімнің алдында өз пікірімді қорғауға құқығым бар"(шындық)
• "Мен тәуліктің кез келген уақытында музыканы қатты қосуға құқығым бар"(жалған)
• "Полицияның мені ата-анама немесе тәрбиешілерге ескертусіз ұстауға құқығы жоқ"(шындық)

2-карточка:

• «Егер Мен ауырып қалсам, медициналық көмекке құқығым бар, мектепте сабаққа қатыспауға құқығым бар». (шындық)
• Заң мені ересектердің физикалық әсерінен қорғайды. (шындық)
• "Ата-аналар мен тәрбиешілердің мені кейінгі жұмысым үшін маңызды деп санамайтын пәндерді оқуға мәжбүрлеуге құқығы жоқ" (жалған)

• Мен кез келген пайдалану түрлерінен заңмен қорғалғанмын. (шындық)

3-карточка:

• Мен күні бойы сабақтан демалуға құқығым бар. (жалған)
• Менің жеке мүлікке құқығым бар. (шындық)
• Мен интернетке кез-келген ақпаратты таратуға және желідегі құрдастарыммен еркін сөйлесуге құқығым бар. (жалған)
• Менің туған елдің азаматы болуға құқығым бар. (шындық)

7. «Құқығым бұзылған кезде».

1. Балалар, егер сіздердің құқықтарыңыз бұзылса, не істеу керек кім біледі?

2. Қандай телефондарға хабарласуға болады?

Дұрыс айтасыздар балалар. Егер сіздердің құқықтарыңыз бұзылса, ең алдымен ата-аналарыңыз хабардар болу керек. Одан бөлек қажет болған жағдайда, сенім телефондарына, құқық қорғау органдарының телефондарына хабарласуларыңызға болады. Бәріміз бірге қай телефонға хабарлсуға болатынын дауыстап айтайық.

8. Рефлексия

Мұғалімнің қорытынды сөзі.

1-карточка:

• "Мектепте оқушылардың өзін-өзі басқаруы болуы керек" (шындық)
• "Мен сабақта мұғалімнің алдында өз пікірімді қорғауға құқығым бар"(шындық)
• "Мен тәуліктің кез келген уақытында музыканы қатты қосуға құқығым бар"(жалған)
• "Полицияның мені ата-анама немесе тәрбиешілерге ескертусіз ұстауға құқығы жоқ"(шындық)

2-карточка:

• «Егер Мен ауырып қалсам, медициналық көмекке құқығым бар, мектепте сабаққа қатыспауға құқығым бар». (шындық)
• Заң мені ересектердің физикалық әсерінен қорғайды. (шындық)
• "Ата-аналар мен тәрбиешілердің мені кейінгі жұмысым үшін маңызды деп санамайтын пәндерді оқуға мәжбүрлеуге құқығы жоқ" (жалған)

• Мен кез келген пайдалану түрлерінен заңмен қорғалғанмын. (шындық)

3-карточка:

• Мен күні бойы сабақтан демалуға құқығым бар. (жалған)
• Менің жеке мүлікке құқығым бар. (шындық)
• Мен интернетке кез-келген ақпаратты таратуға және желідегі құрдастарыммен еркін сөйлесуге құқығым бар. (жалған)
• Менің туған елдің азаматы болуға құқығым бар. (шындық)

«Менің құқығым: көмек қажет болғанда қайда хабарласамын?»

ТРЕНИНГ

Орындаған:

Маткенова К.С.