Тренинг тақырыбы: «Отбасы және бала тәрбиесі: Отбасылық зорлық-зомбылықтың алдын алу»

Тренинг тақырыбы:

«Отбасы және бала тәрбиесі: Отбасылық зорлық-зомбылықтың алдын алу»

Мақсаты:

• Ата-аналардың отбасы ішіндегі қарым-қатынас мәдениетін күшейту;
• Зорлық-зомбылық түрлерін түсіндіру және оның бала психологиясына әсерін ашу;
• Қауіпсіз, жылы, қолдаушы отбасылық атмосфера қалыптастыру жолдарын үйрету;
• Қиын жағдайларда қолданатын дағдылар қалыптастыру.

Қатысушылар: Ата-аналар

1. Кіріспе бөлім (10 мин)

Психолог сөзі: «Құрметті ата-аналар! Бүгін біз өте маңызды тақырып – отбасыдағы сыйластық, бала тәрбиесі және зорлық-зомбылықтың алдын алу туралы сөйлесеміз. Әр бала қауіпсіз, мейірімге толы үйде өсуге лайық. Бүгінгі кездесуіміз осы ортаға қадам жасауға көмектеседі».

2. Миға шабуыл: «Отбасы деген не?» (5 мин)

Қатысушылар стикерге отбасы туралы бір сөз жазады (сүйіспеншілік, сенім, жауапкершілік т.б.).

Тақтаға орналастырады.

Тренер қорытындылайды.

3. Ақпараттық бөлім (15 мин)

3.1. Отбасылық зорлық-зомбылық түрлері

1. Физикалық зорлық – ұру, итеру, күш көрсету.

2. Психологиялық зорлық – қорқыту, ұрысу, кемсіту, балағаттау, қысым жасау.

3. Экономикалық зорлық – ақша бермеу, шектеу, материалдық тәуелді ету.

4. Эмоционалдық немқұрайлылық – назар аудармау, сезімін жоққа шығару.

5. Балаларды жазалау кезінде шамадан тыс қатаңдық – қорқыту, ұру, қатты айқайлау.

3.2. Баланың психологиясына әсері

 Өзін-өзі бағалауы төмендейді

Қорқыныш, үрей пайда болады

Сабақ үлгерімі нашарлайды

Агрессия немесе тұйықтық күшейеді

Болашақта токсикалық қарым-қатынастарды қалыпты деп қабылдайды

4. Жаттығулар (25–30 мин)

Жаттығу 1. «Қатаң сөз – ауыр жүк» (10 мин)

Қатысушыларға тас немесе ауыр зат беріледі.

Тапсырма: «Балаға айтылған ауыр сөз – мына жүк сияқты. Баланың жүрегінде салмақ қалдырады».

Талқылау сұрақтары:

 Сіз балаңызға қандай сөздер айтасыз?

 Ол сөздер қандай әсер қалдыруы мүмкін?

Жаттығу 2. «Мен – ата-ана ретінде...» (10 мин)

Қатысушыларға сөйлемді жалғастыру ұсынылады:

 Мен баламды бағалаймын, өйткені…

 Мен қатты ашулансам…

 Мен өз мінезімді жақсарту үшін…

Соңында 2–3 адам ойымен бөліседі.

Жаттығу 3. «Қауіпсіз отбасы моделі» (10 мин)

Топ екіге бөлінеді. Әр топ ватманға:

1. Қауіпсіз отбасында НЕ болу керек?

2. Қандай әрекеттерге тыйым салынады?

Жазады да, қорғайды.

5. Практикалық кеңестер (10 мин)

✔ Ашуды басқару әдістері

 10 секунд тыныс алу

 Әңгімеден уақытша шығу

 «Мен-сөйлесі»: «Сен жамансың» емес, «Мен ренжідім, себебі…»

 Баланы қорқыту емес, түсіндіру

✔ Сүйіспеншілік пен сыйластықты арттыру

 Күн сайын 10 минут бөлек әңгімелесу

Баланың жетістігін мақтау

Бірге ойын ойнау, бірге уақыт өткізу

Балаға таңдау беру

✔ Жазасыз тәрбие әдістері

 Түсіндіру

 Шекара қою

 Бірге ереже жасау

Ар consequences (логикалық салдар)

6. Қиын жағдай туындаса не істеу керек? (5 мин)

Отбасында қатты жанжал болса – тыныштық үзіліс жасау

Балаға зиян келмеуін қамтамасыз ету

Қажет жағдайда психологқа немесе әлеуметтік қызметке жүгіну

 Жақын туысқа немесе сенімді тұлғаға айту

 Дағдарыс орталықтарымен байланысу (жергілікті мекенжайларды қосуға болады)

7. Қорытынды. Рефлексия (5 мин)

 Сұрақтар:

1. Бүгін не білдіңіз?

2. Қандай жаңа ой алдыңыз?

3. Қандай әрекетті үйде бірден қолданасыз?

8. Ата-аналарға арналған ұран

«Бала – біздің болашағымыз. Болашаққа мейірім сыйлау – бүгінгі таңдаған әрекетімізге байланысты».